Tot laat in de middag was het weer perfect. Lekker warm, beetje bedrukt, maar door de bewolking ook weer niet te heet voor de roodbonten, de zwartbonten, de roofvogels, de schapen, de Border Collies, Jack Russels, Mechelse herders, rij- en trekpaarden, schapen, ganzen, ezels en muildieren. Oh ja, en de ongeveer vijftienduizend bezoekers die gisteren naar de Tiggeltsebergstraat kwamen.

De Boerendag is een dag waarop het teloor gegane boerenleven weer even tot leven wordt gewekt. Met een historische optocht met voetvolk in klederdracht, Belgische trekpaarden voor boerenkarren en landbouwwerktuigen, ritmische gymnastiek, historische tractoren, een ode aan de aardappel, een kalver-, shetlandpony- en schapenkeuring, roofvogelshow en nog veel meer.

Leuk! Voor wie er niet bij kon zijn of het vergeten was: zet maar vast in de agenda: de eerste zaterdag van augustus in 2012: Boerendag Rijsbergen.

Tip: neem een paar overschoenen mee of doe een paar oude laarzen aan. Behalve de honden zijn alle hierboven genoemde diersoorten bepaald niet zindelijk. Ze laten het vallen waar ze het zint en dat is overal. Het is maar dat u het weet.

“We komen met eenden, ganzen, kraanvogels, kookaburra’s en nog meer vogels naar de Boerendag”, zegt voorzitter Jos Christianen van Aviornis West-Brabant, terwijl andere leden van de vereniging naast de vijvers een volière bouwen. De ‘vogelhoek’ is een klein onderdeel op het programma van de Boerendag, die morgen (van 10.00 tot 17.30 uur; ’s avonds After Party) aan zijn 35e aflevering toe is. Belgische knollen, pony’s, muildieren, schapen; aan dieren geen gebrek op het terrein van acht hectare (tien voetbalvelden).

Aan de Tiggeltsebergstraat komt het boerenbestaan van weleer weer tot leven. Boeren en buitenlui trekken voor de gelegenheid klederdracht aan. Ook 120 historische tractoren komen van stal. De Friesche Carrouselgroep geeft een voetbalshow. De kermis is voor tweeënhalve euro heel de dag toegankelijk. En uiteraard komen de karren, wagens en landbouwwerktuigen uit de Karkooi. Voor de optocht over het terrein worden er lastdieren aangespannen. Op twee demonstratievelden en in een grote en kleine tent is heel de dag van alles en nog wat te doen.

“Een graad of twintig is voor ons het best. Dan gaan de mensen niet naar het strand maar komen ze hierheen. In dat geval rekenen we op twintigduizend bezoekers”, zegt bestuurslid John Martens (29) van de stichting Boerendag. Die kan rekenen op de inzet van zevenhonderd vrijwilligers; Rijsbergen telt zesduizend zielen.

Veertig tot vijftig paar ‘helpende handjes’ zijn woensdagavond begonnen met de opbouw en inrichting van het Boerendagterrein. Ze hebben een grote en kleine tent opgeslagen. Ze stellen ook drie kilometer hekwerk op. En zorgen voor verwijzingen naar de tien hectare gratis parkeerterrein. De entree tot de Boerendag is vier euro; kinderen tot twaalf jaar gratis. “Het is een dag vol gezelligheid”, meent Martens.

www.boerendagrijsbergen.nl

Dan kregen we chocolademelk en worstenbrood”, vertelt Riet Hereijgers (54), secretaris van de stichting Boerendag Rijsbergen.De Boerendag – zaterdag 6 augustus staat de 35e aflevering op het programma – komt rechtstreeks voort uit de jaarlijkse gecombineerde fokveedag, waarop de boeren uit het dorp hun runderen ter keuring aanboden. Gecombineerd, want Rijsbergen was een van de zeldzame dorpen waar de ene boer ‘zwarte’ melkkoeien hield en de andere ‘rooie’. Op de fokveedag betekende het ‘aparte’ keurmeesters en ‘aparte’ ringen voor de zwart- en roodbonten.

Hereijgers: “De fokveedag werd altijd in het buitengebied gehouden. Maar in de jaren zeventig dreigde de klad erin te komen. De 25e keuring zou zelfs de laatste zijn. Voor die ene keer – zo kregen Charles Luijten en burgemeester Hartman voor elkaar – werd de fokveedag middenin het dorp gehouden. Iedereen deed mee. De slager bood droge worst aan, de KVO bakte pannenkoeken. Het was, in 1977, de eerste Boerendag. Omdat het zo’n succes was, zijn we ermee doorgegaan.”

De Boerendag en, ’s avonds, Afterparty trekken op de eerste zaterdag van augustus ongeveer vijftienduizend bezoekers naar de Tiggeltsebergstraat.

Om het evenement in goede banen te leiden, zijn zevenhonderd vrijwilligers in touw. De bezoekers krijgen in Rijsbergen, dat zesduizend zielen telt, een uitgebreid programma voorgeschoteld: een historische optocht met voetvolk in klederdracht en 25 Belgische trekpaarden voor boerenkarren en landbouwwerktuigen, een demonstratie ritmische gymnastiek door veteranensporters, een defilé met historische tractoren, speciaal dit jaar een ode aan de aardappel, een kalver-, shetlandpony- en schapenkeuring, roofvogelshow en nog veel meer.

Het boerenbestaan van weleer wordt op allerlei manieren weer tot leven gewekt. Zeshonderd dieren komen voor de Boerendag van stal, want uiteraard mogen die niet ontbreken. Maar onder het vee zijn géén rood- en zwartbonten meer. “Tien jaar geleden kon de fokveedag niet doorgaan vanwege mond- en klauwzeer. Het bleef niet bij één keer, want daarna was het afgelopen met de rundveekeuring. We hebben ons toen wel beraden over de toekomst van de Boerendag. Maar het programma was intussen zo groot, dat we besloten door te gaan”, zegt Hereijgers in de Karkooi aan de Tiggeltsebergstraat.

Het onderkomen van de stichting staat letterlijk vol historische karren, werktuigen en gereedschap. Het is opslag- en werkplaats ineen. Hereijgers: “Hier kan het niet of nauwelijks. We zouden graag een expositieruimte hebben om groepen te ontvangen. Zo zouden we de jeugd bijvoorbeeld kunnen laten zien dat de melk wel degelijk van de koe komt en niet uit de supermarkt.”

De organisatie betrekt anderhalve hectare extra bij het Boerendagterrein bij de Karkooi aan de Tiggeltsebergstraat. “Die extra ruimte wordt gebruikt voor de Internationale Welsh Friends Border Show, een grote welshponykeuring. We zijn blij dat we er zo’n show bij hebben gekregen”, melden John Vermeeren en Riet Hereijgers van de Stichting Boerendag.De Boerendag is op zaterdag 7 augustus. Vermeeren: “De Boerendag wordt elk jaar een stukje groter, maar ik denk dat we nu wel zo’n beetje de grens van het evenement hebben bereikt.”De Boerendag is een dagje uit voor het hele gezin en trekt jaarlijks meer dan 20.000 bezoekers. Het plattelandsleven van vroeger wordt levensecht uitgebeeld. Daarnaast vermeldt het programma allerlei demonstraties. Er zijn ruim zeshonderd dieren van de boerderij te zien. Enkele topacts zijn de Spaans-Andalusische paardenshow en flamencodanseressen van Los del Sol en een stuntteam op paarden. Het thema is ‘van melkkrukje tot melkmachine’.De Boerendag is van 10.00 tot 18.00 uur. Entree 3 euro per persoon. Kinderen tot 12 jaar gratis. Parkeren gratis. www.boerendagrijsbergen.nl De kalverenvoorbrengwedstrijd tijdens de Boerendag vorig jaar. Dit jaar is het thema ‘van melkkrukje tot melkmachine.’ foto Ron Magielse/het fotoburo

Donkere wolken lijken op dat moment voortijdig een einde te gaan maken aan het jaarlijkse evenement.Maar zij – en ook niemand anders verder – malen er niet om.Zij hebben zich niet voor niets met antieke landbouwwerktuigen in het zweet gewerkt: de 32e Boerendag is weer in alle opzichten voorbeeldig en naar ieders tevredenheid verlopen. Zeker naar die van Bas van Rijckevorsel, voorzitter van de organiserende Stichting Boerendag Rijsbergen. “Want met 18.000 bezoekers behoort deze Boerendag nu tot de top drie. Het record staat op 21.000”, zegt hij. “En uitgaande van een winstmarge van vijf euro per betalende bezoeker houden we nu dus wel een paar centen over. En die kunnen we natuurlijk heel goed gebruiken. Niet alleen om de volgende Boerendag weer te kunnen organiseren, maar ook voor de bouw van een nieuw museum ter vervanging van de Karkooi. Zoals de zaken er nu voorstaan moet dat nu toch over een jaar of drie wel lukken”, zo verwoordt van Rijckevoorsel nog eens een al lang levende wens bij de stichting.

Want ook tijdens deze boerendag bleek weer eens hoe omvangrijk en waardevol de collectie is, die – op deze ene dag na – het hele jaar staat opgeslagen in de Karkooi. Vanwege de nog beschikbare ruimte is de ontvangst van groepen daar nagenoeg onmogelijk geworden.

Maar dat kon de pret zaterdag niet drukken. Het vanouds omvangrijke en gevarieerde programma bood weer voor elk wat wils. Puffende stoommachines, defilés van historische tractoren, karren en maaimachines, kalvervoorbrengwedstrijd, runder- en schapenkeuringen, volksdansgroepen en countrydansers, sportdemonstraties en ludieke orkesten.

Maar hang naar nostalgie is voor de meeste bezoekers ongetwijfeld de belangrijkste drijfveer voor een – soms jaarlijkse – bezoek aan de Rijsbergse Boerendag. “Nee wij gaan niet elk jaar”, vertelt bijvoorbeeld Cor van Arendonk uit Molenschot. “En ik krijg er ook geen tranen van in mijn ogen. Want ik weet nog goed dat wij vroeger bijna elke woensdag- of zaterdagmiddag moesten meehelpen met bijvoorbeeld het dorsen, terwijl andere kinderen mochten buitenspelen. Maar toch: het was wel zo gezellig, je hielp elkaar voortdurend en je kwam altijd wel iemand tegen. Dat is zo anders geworden. Ik zei het vanochtend nog tegen mijn vrouw, toen we van Molenschot naar Rijsbergen fietsten: je ziet tegenwoordig bijna niemand meer op het land.”

Dat dubbele gevoel bekruipt Van Arendonk opnieuw als hij de demonstratie ploegen volgt. “Met één paard een akker van één hectare omploegen, daar deed je vroeger anderhalve dag over. Met een tractor van 200 pk en een vijf- of zesschaarsploeg is dat tegenwoordig in een half uurtje gepiept. Het is wel prachtig om te zien, zo’n boer achter de ploeg en zo’n paard ervoor. Maar ik denk dat het toch goed is dat die tijd weg en voorbij is”, stelt hij toch nuchter vast.